Duże psy są narażone na dysplazje stawów biodrowych, i niby każdy to wie, jest świadomy, i przyjmuje ze zrozumieniem do czasu….kiedy sam nie kupi psa, który dysplazje biodrową raczy mieć, wtedy zaczyna się panika i strach zagląda w oczy, pojawiają się pretensje, szukanie winnych.
Strach ma wielkie oczy , i nie taka dysplazja straszna.
Znormalizujmy nieco potwora.
Kto jest zagrożony ?
Jakie są przyczyny?
Czy jesteśmy w stanie zapobiec ?
Co mówią badania odnośnie stosunku genów do środowiska ?
Jak wygląda życie psa olbrzyma z dysplazją ?
Czy zawsze konieczna jest operacja ?
Czy dysplazja lub jej brak w wieku młodzieńczym, zawsze oznacza wyrok ?
Co to jest dysplazja widmo ?
I znowu posłużę się stroną, która zawiera dobre informacje odnośnie dysplazji z podziałem na rasy. https://www.ofa.org/diseases/breed-statistics
Kupując psa musimy liczyć się z tym, że może mieć dysplazje, ale statystyki też wyraźnie mówią, ze zdrowych psów jest więcej, a psów z dysplazją to tylko pewien procent populacji.
Co do przyczyn, to nie są one znane, badanie rodziców nie wykluczają pojawienia się tej wady u dzieci.
Wady u rodziców nie przekazuje się wprost na dzieci.
Na postawie informacji zawartych w artykule https://www.instituteofcaninebiology.org/blog/an-update-on-hip-dysplasia-in-dogs
Jest jasno wskazane, ze dysplazja to „developmental disease” czyli choroba rozwojowa w dosłownym tłumaczeniu. Wszystkie szczenięta rodzą się z prawidłowymi stawami biodrowymi, a tak wygląda szkielet malucha w wieku 2, 10 tygodni oraz 6 miesięcy.
I tzw., żelek, czyli maluch 2 tygodniowy.
Jak widzicie, rozwój szkieletu jest dosyć skomplikowany, i na początku maluchy żwawo biegające można powiedzieć, nie maja stawów. A odbierając malucha w wieku 8-10 tygodni niewiele możemy stwierdzić. Ciało rośnie, waga wzrasta, organizm staje przed wyzwaniem.
Czy jesteśmy wstanie zapobiec ? Posłużę się artykułem, który powstał na bazie eksperymentu.
Co z niego w skrócie wynika.
- Geny, które miały by powodować dysplazje pozostają tajemnicą. Ze statystyk wynika, ze są rasy u których występuje częściej niż u innych. I wygląda na to, ze na przestrzeni wielu lat badan w różnych rasach, istnieje jakiś związek pomiędzy genami a środowiskiem.
- Warunki środowiskowe są niezwykle ważne.
Chociaż istnieje genetyczny wpływ na dysplazję stawu biodrowego, dziedziczność tej cechy jest raczej niska. Wiele badań wykazało, że zmienność genetyczna odpowiada tylko za niewielką część zmienności w wynikach bioder, zwykle 15-40%. Oznacza to, że pewna część zmienności w jakości bioder jest wynikiem wpływów niegenetycznych lub „środowiskowych”. To jeden z powodów, dla których dziesięciolecia silnej selekcji zaowocowały jedynie małą redukcją dysplazji w niektórych rasach.
Zrozumienie specyficznych czynników środowiskowych, które odgrywają rolę w rozwoju dysplazji stawu biodrowego, powinno pozwolić nam na zmniejszenie liczby zwierząt dotkniętych dysplazją stawu biodrowego, nawet jeśli podstawy genetyczne nie są jeszcze poznane. Zmniejszyłoby to znaczny ból i cierpienie, a także koszty i ból serca znoszone przez właścicieli chorego psa. Nie ma powodu, dla którego nie powinniśmy teraz podejmować aktywnych kroków w tym kierunku. Trzy najważniejsze czynniki środowiskowe, które, jak stwierdzono, odgrywają znaczącą rolę w rozwoju stawów biodrowych z dysplazją, to: a) wiotkość stawów, b) waga i c) ćwiczenia (patrz poniżej).
Wykres obrazuje wzajemne oddziaływanie takich czynników jak: restrykcyjna dieta- resrticted diet. Kontrolowana dieta- control diet. Stosunek psów z dobrymi biodrami- proportion with good hips-
Jasno ze schematu wynika, ze ilość dysplazji jest zdecydowani mniejsza przy diecie kontrolowanej.
Myślę, że autor miał tu na myśli dietę która pokrywa zapotrzebowania, ale nie doprowadza do nadmiernego obciążenia i zbyt dużej masy ciała psa.
3. Luz powstały w więzadłach, jest najczęstsza przyczyna wystąpienia dysplazji!
Wróćmy na chwile do poprzedniego artykułu o krzywych łapach- bo dokładnie to jest również przyczyna krzywych łapek w okresie wzrostu, przeczytajcie jeszcze raz proszę z czego zbudowane są więzadła i ścięgna, to ułatwia zrozumienie co pies w diecie potrzebuje. ( artykuł o krzywych łapach)
Zapiszcie się również do newslettera https://placeonearth.pl/?page_id=3766
otrzymacie Vademecum suplementów, które rozjaśni wam sytuacje czego psu może brakować.
Jeżeli więzadła nie są odpowiedni mocne i odpowiednio elastyczne, nie są wstanie utrzymać kości na prawidłowej pozycji a wtedy o degeneracje chrząstki, nie trudno.
4. Kontrolowanie stabilności stawów jest kluczowe Nie ma dowodów na to, że istnieje pierwotna wada kości, ale raczej choroba jest niezdolnością mięśni i innych tkanek miękkich do utrzymania pełnej zgodności stawu biodrowego. Jest to dodatkowo wspierane przez fakt, że dysplazję kości można zwiększyć, zmniejszyć lub zapobiegać poprzez kontrolowanie stopnia niestabilności stawów. Żadne inne wady rozwojowe nie są związane z chorobą. Nie ustalono związku przyczynowego między mięśniami a defektami tkanki miękkiej lub zmianami patologicznymi innymi niż brak masy lub siły mięśni… Biodra dysplazja to koncentracja czynników z puli słabości genetycznych i stresów środowiskowych, które wchodzą w zaprogramowany wzorzec postępującej przebudowy i choroby zwyrodnieniowej stawów”. (Riser 1985) To wycinek tekstu z opracowania z 1985 roku.
5.Waga psa ma istotnie znaczenie na wzrost ryzyka dysplastycznych bioder Szczenięta, które ważą więcej przy urodzeniu, a także te o wyższym tempie wzrostu (więc szybciej stają się cięższe) mają większe ryzyko zmian zwyrodnieniowych w stawie biodrowym (Vanden Berg-Foels i wsp. 2006). Niestety, wiele psów (w tym psów wystawowych!) ma nadwagę (McGreevy i wsp. 2005, Corbee 2013), a otyłość może być jednym z najważniejszych czynników środowiskowych wpływających na rozwój dysplazji stawu biodrowego i choroby zwyrodnieniowej stawów. Ale masa ciała jest czynnikiem, który możemy kontrolować.
6.Są dobre i złe ćwiczenia Szczenięta wychowywane na śliskich powierzchniach lub z dostępem do schodów w wieku poniżej 3 miesięcy są bardziej narażone na dysplazję stawu biodrowego, podczas gdy te, którym wolno ćwiczyć bez prowadzenia na miękkim, nierównym podłożu (np. w parku) mają niższe ryzyko (Krontveit i in. 2012). Psy urodzone latem mają mniejsze ryzyko dysplazji stawu biodrowego, prawdopodobnie dlatego, że mają więcej okazji do ćwiczeń na świeżym powietrzu (Ktontveit i wsp. 2012). Z drugiej strony psy w wieku 12-24 miesięcy, które regularnie gonią za piłką lub kijem rzuconym przez właściciela, mają większe ryzyko rozwoju dysplastycznych bioder (Sallander i wsp. 2006).
7.Żywienie ma znaczenie
Rosnące szczenięta muszą jeść wystarczająco dużo, aby wspierać wzrost, ale nie powinny być grube, ponieważ każda dodatkowa waga może zwiększać ryzyko rozwoju dysplazji stawu biodrowego (Hedhammar i wsp. 1975, Kasstrom 1975). Dodatkowym problemem jest to, że szczenięta otrzymujące zbyt dużo jedzenia mogą również spożywać zbyt dużo określonych składników odżywczych. Żywienie powinno być dostosowane do możliwości trawiennych organizmu, do aktywności, tempa wzrostu. Jak to dobrze zaplanować ? to temat na odrębny artykuł. Nie jest to strasznie trudne, bo organizmy psów, przystosowane są do „wyciągania „ z pokarmu wszystkiego co najlepsze, tak stworzyła je natura, ale opis do czego organizm psa jest przystosowany , co trawi i jak to osobny artykuł.
8.Wczesna profilaktyka jest tu kluczowa Wiotkość stawu można określić już w 4 miesiącu życia (albo palpacją, albo metodą PennHIP). Jeśli zostanie wykryta wcześnie, interwencja mająca na celu złagodzenie dodatkowych uszkodzeń może obejmować utratę wagi, modyfikację ćwiczeń i aktywności lub operację – ale należy to zrobić wcześnie przed zakończeniem wzrostu szkieletu. Moje osobiste doświadczenia wskazują, ze wczesne luzy często dają się zniwelować, ćwiczeniami, pływaniem i zrównoważonym stylem życia, praktyka pokazuje, bardzo często, ze żadna operacja nie jest ani potrzebna ani konieczna, najczęściej wystarczają zmiany warunków środowiskowych, ruch , waga, dobra dieta. Oczywiście opisze jak żyje się psom z dysplazja bioder bo trzeba uczciwie przyznać, ze nie zawsze uda nam się wszystko skorygować i czasami pies dysplazje będzie miał.
9.Możemy teraz radykalnie zmniejszyć dysplazję stawu biodrowego Selekcja genetyczna powinna nadal przynosić niewielkie postępy w redukcji dysplazji stawu biodrowego. Jednak znaczące i natychmiastowe zmniejszenie liczby chorych zwierząt można osiągnąć dzięki lepszej kontroli niegenetycznych czynników środowiskowych. Kontrola wagi, odpowiednie ćwiczenia, właściwe odżywianie i wczesna interwencja przy pierwszych oznakach kulawizny to proste kroki, które możemy podjąć, aby radykalnie zmniejszyć ból i cierpienie spowodowane dysplazją stawu biodrowego. Badania z pewnością będą kontynuowane, ale mamy już informacje potrzebne do rozwiązania tego problemu. Wiele lat hodowli pokazało, ze badania rodziców to tylko jeden z czynników i oczywiście warto je robić, ale z dużym założeniem, ze to niczego nie wyeliminuje a często nawet nie ograniczy.Warto wziąć stery w swoje ręce, i warto zakasać rękawy do pracy i obserwacji nad psem w trakcie wzrostu, nie spychając wszystkiego na czynniki od nas niezależne. Dysplazja to temat obszerny podzielimy go na dwie części, do zobaczenia niebawem w drugiej części w której omówimy , co jeśli pies jednak dysplazje ma. Jak żyje się psu z dysplazja ?Czy zawsze operacja to konieczność ?
Czy dysplazja lub jej brak w wieku młodzieńczym , zawsze oznacza wyrok ?
Co to jest dysplazja widmo ?
Podziel się swoim wrażeniem po przeczytaniu artykułu, skomentuj, udostępnij, może przyda się komuś jeszcze.
Do zobaczenia w drugiej części tematu o dysplazji.